EBRU ÇEŞİTLERİ

Battal Ebru 

Ebrunun ilk merhalesini teşkil eder.Kitre üzerine atılan boyalara hiçbir müdahalede bulunmadan elde edilir.Bu nevi ebruya battal ebru denir.

Gelgit Ebru

Kitre üzerindeki battal ebruya ince bir tel ya da at kuyruğu vasıtasıyla soldan sağa yukarıdan aşağıya doğru verilen bir hareketle elde edilir.

Şal Ebru

Gelgit ebru yaıldıktan sonra üzerine hiçbir serpme yapmadan, gelişi güzel ve makbul hareketlerle karıştırılmak suretiyle yapılan ebruya denir.

Bülbül Yuvası

Baddal ebru üzerine, iğne ile dıştan içe doğru spiral hareketlerle, teknenin enine 5 boyuna ise 4 adet yapılır.

Taraklı Ebru

Gelgit ebrusu yapıldıktan sonra üzerinden, tekne boyundaki bir tahtanın üzerine teller çakılmak suretiyle yapılan tarak, kitreye temas edecek şekilde ve teknenin sol tarafından sağ tarafına çekilerek elde edilir. İsteğe bağlı şal ebrusunda yapıldığı gibi gelişigüzel fakat makbul hareketler de verilebilir. Taraklı ebruda, tarağın sıklığına göre kalın taraklı ve ince taraklı ebru adını alır.

Hafif Ebru – Ta’lik Ebrusu

Hattatlar tarafından üzerine yazı yazmak amacıyla, su ve öd oranı fazla boyalar kullanılarak yapılan, şal desenli ebrulara denir. Renk dada pasteldir.

Neftli Ebru

Küçük bir kavanozun içerisine merhem kıvamındaki boya konur. İçerisine birkaç damla neft

dökülür ve iyice ebru fırçası ile karıştırılır. Su ayarı yapılır. Baddal ebrunun en son boyası olarak kullanılır. Atılan boyaların en fazla mercimek büyüklüğünde olması makbuldur.

Sayın Hocam Fuat BAŞAR’ın ustası Mustafa DÜZGÜNMAN neftli ebruyu tanımlarken,hataları örttüğü için bir bayanın süslenmesine benzetir. 

Hatip Ebrusu

Adını Ayasofya Camii İmamı Hatip Mehmet Efendiden alır. Zemin ebrusu üzerine su oranı az ve öd ayarları yapılmış boyalar iç içe damlatmak suretiyle, teknenin boyuna 4, enine 5 adet halka yapılır.  yapılır. Biz yardımı ile bu halkalara beşyüzden fazla değişik desen verildiğini hocamız Fuat BAŞAR söylemişti. En çok bilinenleri ise yürek, taraklı yürek, çark-ı felek, yonca, hercai (menekşe), yıldız, mütenevvia’dır.

Çiçekli Ebru

Çiçekli ebruda İlk önce zemin ebrusu yapılır. Daha sonra hazırlanan yeşil boya ile tekneye atılan yuvarlak halkalara biz yardımı ile yaprak ve dal formu verilir.Yapılan sapların uçlarına

Çiçeğin rengine göre renkler damlatılır. Uygun bizler kullanılarak çiçeğe de formu verilir. Bu şekilde elde edilen ebrulara çiçekli ebru yada Necmeddin ebrusu adı verilir. Üstad Necmeddin OKYAY’ın yapmış olduğu lale, karanfil, menekşe, sümbül, gül ve gelincik çiçeklerine, Üstad Mustafa DÜZGÜNMAN da papatyayı ekleyerek, mükemmel biçimde stilize etmişlerdir. 

Koltuk Ebru

Normal yapılan çiçeklerden çok daha küçük olurlar. Aslında çiçek ebrusudur fakat yazı kenarlarında ve hat levhalarında koltuk denen boşlukları doldurmak amacı ile yapıldıkları için bu adı almıştır. 

Yazılı Ebru

Yazılı ebrunun mucidi olan Necmeddin OKYAY aynı zamanda da devrinin en büyük hattatlarındandır. Mürekkep yerine Arap zamkı kullanarak yazılarını ebrulamıştır. Daha önceleri ise yazının kalıbını keser ıslanınca kağıdı bırakan zamk ileyapıştırır, kağıdı ebruladıktan sonra da bu kalıbı sökermiş.Üstad kağıdın kenarlarından taşan zamkın bulunduğu yerlerin boya almadığını görünce, mürekkep yerine arap zamkını kullanmıştır.

Niyet hâyır, sonu hâyır.

Kumlu ve Kılçıklı Ebru

Ebru teknesinin sonuna doğru yapıldığı gibi kalkan balığının ödü kullanılarakta yapılır. Su ve öd oranı az ayarlanmış boyalar kullanılmalıdır.Teknenin bir noktasına lahor boya

( Pakistan’ın Lahor kentinde bulunduğu için bu ismi almıştır.) farklı boyalar kullanılarak, iç içe halkalar tekneyi dolduruncaya kadar kalın bir biz ile damlatılır. Bu suretle elde edilen ebrulara kumlu ve kılçıklı ebru denir.

Altınlı Ebru

Ebru boyalarının içerisine altın ilave edilerek karıştırılır. Su ve öd ayarı da yapıldıktan sonra yapılan çalışmaya altınlı ebru denir. Maliyeti daha fazla olduğu için çok fazla yapılmayan bir ebru çeşididir.

Zerefşanlı Ebru  

Kıt’a, Minyatür ve levhaların çevresine yapılan ebruların üzerine daha sonra varak altın serpilerek yapılır.

Akkase

Akkase; bir kağıdın yazı yazılacak kısmının ayrı, etrafının ayrı renge boyanmasıdır. Bu şekilde yapılan kağıtlara ise akkaseli kağıt denir. Kelime Türkçemizde kullanılan “aks” den gelmektedir.

Bu sanat, ebru sanatında da kullanılmıştır. Kağıdın yazı yazılacak kısmının doğal rengiyle kalması amacı ile bu kısım Arap zamkı ile zamklanır. Arap zamklı kâğıt kuruduktan sonra ebru teknesine uygun biçimde yatırılır. Arap zamkının olduğu kısımlar ebrulanmaz, diğer yerler ise ebrulanır. Bu şekilde yapılan  çalışmaya Akkaseli Ebru denir.